Povrede u sportu, sportske traume su oštećenja tkiva ili patološka oštećenja ljudskog organizma pod dejstvom spoljašnjih ili unutrašnjih sila, tokom rekreativnog ili profesionalnog bavljenja sportskim aktivnostima. Od naročitog značaja je postupak sportiste neposredno nakog povređivanja. Iako su povrede u sportu po svojoj prirodi, najčešće lake, one mogu postati problem u odnosu na takmičarsku sposobnost, zbog pogrešnog uverenja da se povreda može brže izlečiti nego što to omogućavaju prirodni procesi. Oporavak sportiste nakon zadobijene povrede mora biti potpun, jer se rizikuje ponovno povređivanje koje je u ponavljanim slučajevima mnogo teže.
Sportska trauma može podrazumevati dva potpuno različita entiteta:
Sportska povreda
Promena organizma nastala tokom treninga, takmičenja u sportu, fizičkom vežbanju ili rekreaciji.
Sportska oštećenja
Patološka promena nastala prenaprezanjem lokomotornog aparata tokom bavljenja sportskim aktivnostima, koja prema načinu nastanka i dužini trajanja promene može biti akutnog ili hroničnog karaktera.
Teniski lakat
Od svih sportskih povreda, povrede lakta čine 7 posto, što nije zanemariv procenat. Najčešća, i ujedno najpoznatija povreda, je tzv. teniski lakat (lat. lateralni epikondilitis). Javlja se kao posledica dugotrajnih ponavljanja istih pokreta i predstavlja degenerativne i upalne promene na tetivama lakta. Ove promene izazivaju otežano savijanje i podizanje ruku, kao i otežano držanje, čak i laganih, predmeta u šaci. Bol i slabost se javljaju na spoljašnjoj strani lakta, spuštajući se u predeo podlaktice i šake. Bol se uglavnom javlja postepeno, u zavisnosti od težine povrede, nastaje tokom aktivnosti, neko vreme nakon aktivnosti ili je konstantan. Pri pojavi simptoma potrebno je odmarati tetivu i primeniti krio masazu (hladne obloge) više puta na dan, uz moguće korišćenje protivupalnih lekova, kao i primenu ortoze radi oslobodjanja napetosti tetive. Povreda često prelazi u hroničan stadijum (često se leči nedeljama, mesecima) tako da pri pojavi prvih simptoma neophodno je obratiti se lekaru, radi sprovođenja fizikalne terapije (magnet, laser, ultrazvuk, elektroterapije), a u kasnijoj fazi i kineziterapije. Dobra prevencija može biti izbegavanje dugotrajnih ponovljanja pokreta, jačanje mišića podlaktice, primena ortoze i sl.
Povrede rotatorne manžetne
Bol u predelu ramena najčeše predstavlja povredu rotatorne manžetne. Radi se o četiri mišića koji učvršćuju rameni zglob i omogućavaju stabilnost pri izvođenju pokreta (podizanje i rotaciju ruke). Pri povredi, dolazi do istegnuća, upale, parcijalne ili totalne rupture mekog tkiva. Uglavnom se javlja kod sportova u kojima postoje česta ponovljanja i pokreti ruke iznad nivoa ramena, kao i podizanja velikih težina. Nastaje usled nestabilnosti i slabosti mišića ramenog pojasa. Bol se javlja u prednjem delu ramena i pojačava se pri podizanju ruke (na gore i u stranu) sa ili bez opterećenja. Prisutna je slabost ruke i povećanje bolova u toku noći. Dijagnostikuje se ultrazvučnim pregledom. Pri pojavi bola neophodan je prekid svih aktivnosti, mirovanje uz primenu leda (hladnih pakovanja) tri puta na dan. Rano lečenje, primena fizikalne terapije i u kasnijoj fazi kineziterapije, sprečava pogoršavanje tegoba i prelazak u hročni stadijum. Primenom fizikalne terapije (interferentne struje, tens, laser, magnet) smanjuje se bol i upala što je uslov za nastavak rehabilitacionog programa uz primenu kineziterapije. Program vežbi obuhvata istezanja i jačanja mišića ramena u cilju dobijanja punog obima pokreta i jačanje mišića kao prevenciju od ponovljanja povrede.
Bol u potkolenici – trkačka potkolenica
Bol koji se javlja u području podkolenice poznat je po nazivu sindrom trkačke podkolenice (eng. Shin splints). Spada u grupu povreda nastalih usled preopterećenja kostiju, mišića i zglobova donjih ekstremiteta. Usko je vezana za sportove sa trčanjem i skokovima (rekreativno trčanje,atletika,tenis,košarka,fudbal..). Može nastati kao posledica naglog povećanja fizičke aktivnosti,ne adekvatne podloge, ne adekvatne obuće, trčanja uzbrdo, podignutih svodova stopala, slabosti mišića stopala, kao i nedovoljna fleksibilnost mišića podkolenice. Nastaje tokom ili nakon fizičke aktivnosti sa tendencijom blagog (blag do umeren bol može potrajati satima) nakon prestanka sa aktivnostima.
Patelofemoralni sindrom
Patelofemoralni sindrom ili tzv. trkačko koleno, javlja se usled prekomernog trenja čašice kolena (patela). Posledica je promene ugla klizanja patele, nastale usled oslabljenih mišića prednje lože butine (kvadriceps) i nedovoljne fleksibilnosti zadnje lože (hamstrings). Češće se javlja kod mlađih rekreativaca ženskog pola. Bol je najčeše iznenadan i intenzivan, a javlja se u predalu patele, retko i na zadnjoj strani kolena. Povećava se u toku aktivnosti, posebno usled dugotrajnog hodanja, penjanja, kao i silaženja niz stepenice. Moguća su i neprijatna pucketanja (krepitacije) u zglobu kolena kao i otok. Primenom krio terapije nekoliko puta na dan smanjujemo bol, otok i uz adekvatnu primenu fizikalne terapije većina pacijenata se uspešno oporavi u toku nekoliko nedelja. U hroničnoj fazi, bol više podseća na tup bol i najčešće nestaje tokom trčanja.
Lečenje
Pored medikamentoznog lečenja, primenjuje se i fizikalna i kineziterapija. Pored klasične fizikalane terapije koristimo i magnetnu terapiju u vidu duboko prodirućeg elektromagnetnog stimulatora Talent-a, kao i lečenje savremenim metodama u vidu radiotalasne INDIBA activ cell terapije kod povrede mekih tkiva.
Za više informacija možete se obratiti na kontakt telefon: 037-31-00-156 ili 062 442 020 Ambulanta Fizio Aktiv.
